Gamifikacja przy pomocy Edmodo

Międzynarodowa platforma, której jestem ambasadorem, to nie tylko miejsce, gdzie można szybko przygotować testy dla uczniów. Okazuje się, że od kreatywności nauczyciela zależy wykorzystanie tego narzędzia, co potwierdza tezę odnoszącą się do użyteczności ICT - narzędzie jest tym, do czego je spożytkujesz.

Dlaczego odznaki?
Przede wszystkim warto zacząć od łatwości gromadzenia i przydzielania odznak na Edmodo. Mamy osobny panel "Gradebook", dzięki któremu bez problemu można obdarować przygotowaną przez nas odznaką członka naszej grupy.

Czytelna informacja dla uczniów, znana im z gier RPG

Niech w takim razie nauczanie będzie stopniowanym zadaniem, czemu nie? Odznaka, stanowi jasną informację dla rodziców, że dziecko spełnia się w szkole/grupie, jest dostrzegane. To promowanie pozytywnego zachowania. Wzmacnianie dobrych zachowań, a nie karanie. Rozbudzenie aktywności uczniów w odniesieniu do własnych działań pozanaukowych. Budowanie grupy - uświadamianie uczniom, że w różnorodności ich talentów tkwi siła zespołu, a nie w byciu do siebie podobnym. Przydzielanie odznak, to również możliwość docenienia każdego ucznia. Tak, naprawdę, każdego - odznaki podkreślają, że zdolny może być każdy!


Tworzenie swojej kolekcji odznak, to w rzeczywistości kilkanaście minut pracy nauczyciela w dowolnym programie graficznym. Następnym etapem jest umiejscowienie kolekcji na profilu. Wskazówki i propozycje, jak przygotować gotową odznakę, znajdują się tutaj: https://spotlight.edmodo.com/product/easy-badges-creators--399597/
Obsługa narzędzia “Create New Badge” na Edmodo jest opcją dla niezaawansowanych. Osobiście wolę https://credly.com/, gdzie przy pomocy prostego kreatora każdy może stworzyć dowolną odznakę.

Tworzenie odznak stopniowanych, to współcześnie bardzo ważna zasada organizacji zadań opartych na gamifikacji. Jeśli tworzymy strukturę zadania opartą na fabule i kreacji bohatera (zgodnie z zasadami J. Campbella "Bohater o tysiącu twarzy" https://goo.gl/hwzIXU), wpisujemy się w zapotrzebowanie nastolatków na realizację działań opartych na natychmiastowej transformacji. Dynamika nagradzania współmierna jest do tempa realizacji zadań, a co z tego wynika, indywidualizowana. Ważne również, by zaplanować niejako "dalsze życie" odznak, by uczeń nie pozostawał rozczarowany ("No mam tę odznakę i co z tego?").

Dla osób chcących samodzielnie  stworzyć kolekcję przygotowałam krótki poradnik  https://goo.gl/I8jnEP :

Moderowanie zachowaniami uczniów 

Wskazówki dotyczące wprowadzania metody przedstawiam w dalszej mojej wypowiedzi. Podstawową zasadą jest uświadomienie sobie, że przygotowana raz metoda i scenariusz przydziału i wymiany odznak nie działa tak samo w każdej grupie.
Elementem wspólnym jest skupienie się przede wszystkim na informowaniu uczniów o zasadach przydzielania odznak. Znajomość zasad sprawia, że uczniowie w następstwie sami dopingują się, są zaangażowani. Warto wskazać uczniom korzyści krótko- i długoterminowe, wynikające ze stosowania odznak. Uczniowie starczych klas nie postrzegają otrzymywania odznak jako faktu gromadzenia "zasług" lub "wartości" wymiernych dla oceny np. z przedmiotu. Dla nich odznaki, głównie z powodu mechaniki współczesnych gier, są wstępem do czegoś innego, na przykład do możliwości wymiany konkretnych elementów na punkty, czy preludium do zdobycia wiedzy z danego etapu gamifikowanej rozgrywki (np. część mapy, zagadki, element do wykorzystania podczas np. sprawdzianu czy gry terenowej...). Z racji tego nie chcą znać całego procesu realizacji zadania, gdyż sam fakt wejścia na wyższy etap (np. wymiany odznak na literę hasła lub słowa w krzyżówce, czy współrzędnych GPS) są motorem do dalszych działań. W przypadku moich uczniów zdobycie potrójnej wartości odznaki uprawnia do wymiany jej na część hasła, które z kolei, naniesione na siatkę w mapie miasta, pozwala na odkrycie punktów, które - tworząc hasło - stają się introdukcją do złożonej rozgrywki na bazie stworzonych przeze mnie kart, które należy odkrywać sukcesywnie, a następnie tak złożyć, by tworzyły punkty fabuły, która zostanie opisana przez danego ucznia na klasowym blogu.

Wspieranie uczniów w kształtowaniu empatii i gotowości do działania, na przykład https://spotlight.edmodo.com/product/feelings-on-spotlight--399365/ jest ważnym etapem przygotowania do realizacji misji.

Praca w zespołach (metoda Euro Cafe)

W procesie przygotowania nauczycieli do pracy metodą "misji" ważna jest próba odpowiedzi na pytanie, jak wprowadzać odznaki w: docenianiu poprawnych zachowań społecznych, jako nagroda za udział w działalności społecznej, nagroda za udział w projekcie, realizacja etapów projektu, dzielenie się talentem.

Dyskusja na ten temat z nauczycielami jest trudna, gdyż oni sami nastawieni są bardzo często na wymierny (krótkotrwały) zysk, Z uwagi na to trudno jest samym nauczycielom np. pracować w grupie (ta forma budzi powszechną niechęć podczas wszelkich warsztatów). Ma to źródło, moim zdaniem, w typowej formie nagrodzenia nauczyciela, którą jest... papierek (zaświadczenie). Nierzadko spotykam się z nietypowym dla mnie zachowaniem nauczycieli, dla których nie jest ważne spotkanie warsztatowe, a możliwość o trzymania odpowiedniego zaświadczenia. Widzę w tym błąd systemowy, gdyż moim zdaniem ważne powinno być nie tylko zdobywanie nowych umiejętności, ale również okazja do wymiany doświadczeń, co stanowi wartość dodaną każdego szkolenia. Gdyby jednak zgamifikować całą serię działań nauczycieli, podobnie jak rzecz się ma na Teachers Hub Edmodo, można by analizować proces wzrastania umiejętności praktycznych danej osoby, a nie tylko tempo gromadzenia przez nią papierków.

Podobne przeformułowanie nagrody/oceny powinno zaistnieć w odniesieniu do uczniów. Pęd ku promowaniu średnich powinien zostać zastąpiony przez promocję rozwijania danej zdolności i kompetencji społecznych. Jest to trudne z uwagi na przyzwyczajenie do tworzenia synonimicznych połączeń, uproszczeń logicznych, gdzie "dobry uczeń" jednoznacznie kojarzy się (zarówno nauczycielom, jak i rodzicom) z "piątkowym". W takim rozumieniu wartości ucznia nie są w stanie znaleźć dla siebie miejsca ci, którzy nie za dobrze się uczą, ale np. potrafią rozwiązywać konflikty, czy umieją rozbawić innych, dbają o zwierzęta, zawsze segregują śmieci, pomagają w organizacji imprez...

A może inne pomysły?

Debata na temat wypracowanych rozwiązań to kolejna forma, dla której platforma Edmodo stanowi niesamowitą przestrzeń interakcji. Jest to wyjście (taki pierwszy krok) dla nauczycieli, którzy nie lubią pracować w zespole, nie mają na to czasu, cenią wygodę, a jednocześnie są głodni pomysłów i inspiracji. Wystarczy zadać pytanie ogólne, następnie czekać na wypowiedzi uczestników, a obserwowanie pojawiania się wypowiedzi online stwarza możliwość debatowania na żywo na temat danego problemu. Owszem, FB również jest platformą, dzięki której dyskusje w grupach stwarzają możliwość wymiany informacji i sądów, jednak Edmodo może być na żywo moderowane przez animatora grupy, co w przypadku dyskusji wewnątrzklasowej lub w zespole nauczycielskim sprawia, że uczestnicy maja wyraźną wskazówkę, kto czuwa nad dyskusją.

Wspólna zabawa, to zaangażowanie uczniów do tworzenia wspólnej gry. Ważne jest wprowadzanie sketchnotingu. Proces planowania, w którym nauczyciel powinien moim zdaniem odgrywać rolę obserwatora, przenosi mnóstwo informacji na temat danej grupy. Ten sposób również może stanowić wstęp do planowania gamifikowanego wychowawstwa, gdy uświadomimy sobie, obserwując działania swych uczniów w praktyce, jakie są przyczyny np. izolowania lub odrzucania innych lub dominowanie pracy zespołu przez drugich. Docenianie zdolności tych osób wycofanych rozbudzi zaufanie grupy względem nich, z kolei przydział odznak za kooperację wskaże liderom, jak dużą wartością jest szukanie porozumienia, a nie narzucanie innym własnego zdania.

Dzięki Edmodo możemy gromadzić swoje dokumenty i wykorzystywać je ponownie. Jest to niesamowicie użyteczne, gdyż jedynie udoskonalamy swój warsztat, a nie jesteśmy, jako nauczyciele, zmuszeni do tworzenia materiałów na nowo. Tym sposobem utworzoną kolekcję odznak mogę wykorzystać w późniejszym czasie w odniesieniu do działań innej grupy, klasy, a nawet dzielić się nią z innymi nauczycielami na Edmodo. Tym sposobem postrzegam również, co inny nauczyciel docenia w działaniach swych uczniów. Może być to dla mnie istotna wskazówka, że np. w procesie budowania zespołu nie doceniałam dotąd jakiegoś działania, a jest ono ważne.

Obserwacja kolekcji odznak innych nauczycieli może być również działaniem silnie budującym, kiedy uświadomimy sobie, że nasz kolega po fachu z drugiego krańca globu ma podobne pomysły na moderowanie pracą zespołu uczniowskiego, jak my.