Powróćmy do metod sokratejskich, opartych na rozmowie. Wymiana zdań i cierpliwość, której ten proces wymaga, to wyzwanie dla nauczyciela. Jak sprawić, by uczeń chciał się podzielić swą myślą?
W jaki sposób sprawdzić, czy uczniowie potrafią samodzielnie wyszukać informacje? Jak poznać ich zdanie na dany temat? Oczywiście można poświęcić kilkanaście minut każdej lekcji na przepytywanie, jednak pozyskanie informacji w ten sposób od wszystkich uczniów w klasie zajęłoby… półtorej miesiąca. Można przeprowadzić szybką kartkówkę, quiz, test, ale w ten sposób zbadamy wyłącznie wiedzę, a nie umiejętności. Co z tworzeniem spójnej wypowiedzi, modulacją głosu, elementami perswazji stosowanymi przecież powszechnie w wypowiedziach, argumentacją, doborem dowodów, kompozycją?
Do sprawdzenia tych umiejętności potrzebne jest narzędzie, dzięki któremu można posłuchać ucznia, a w szczególności zobaczyć go w żywej realizacji komunikatu, włącznie z mimiką, gestykulacją, artykulacją, nie poświęcając na ten cel kilkunastu minut lekcji. Nie wystarczy jednak posłuchać, co uczeń ma do powiedzenia na dany temat, i zobaczyć, w jaki sposób to mówi. Ważne jest też późniejsze kształtowanie umiejętności młodego człowieka, co zaistnieć może wyłącznie w bezpiecznej przestrzeni wymiany myśli, podczas wspólnego omawiania mocnych i słabych stron. Nie ma na to miejsca podczas lekcji, gdyż ustne opiniowanie tworzy sytuację stresującą, niekomfortową. Zaprezentowanie wad i zalet danej wypowiedzi byłoby wtedy wyłącznie formalnością, najpewniej zlekceważoną przez ucznia, który i tak myśli w tej chwili wyłącznie o tym, by nie być wystawionym na spojrzenia kolegów i koleżanek z klasy. Oczywiście, żywy komunikat jest ważny, ale ćwiczenie wypowiedzi ustnych nie musi się zaczynać od traumatycznych sytuacji, czyli od wypytywania na środku klasy, co wielu uczniom kojarzy się z upokorzeniem i spycha dbałość o spójność i bogactwo językowe na drugi plan.
Pierwsze lekcje łączące krótkie wypowiedzi z umiejętności samodzielnego poszukiwania informacji, zespalania celowo dobranych faktów i konstruowania dowodów można przeprowadzić przy pomocy bezpłatnej aplikacji Flipgrid.
Narzędzie umożliwia nauczycielowi, po zalogowaniu się, stworzenie zadania, do którego odpowiedzi uczniowie umieszczają poprzez wykonanie nagrań przy pomocy swoich smartfonów.
Co powinien zrobić nauczyciel, zanim uczniowie rozpoczną wykonywać zadanie?
Po zarejestrowaniu się na stronie flipgrid.com (warto podać nazwę szkoły – dzięki temu dostaniemy możliwość zadawania nagrań od 15 sekund do 5 minut)najważniejszą zakładką jest „My Grids”, gdzie tworzymy dział (grid) i zadania (topic). Po kliknięciu przycisku „+ New Grid” przystępujemy do tworzenia. W oknie początkowym wybieramy typ społeczności, która tworzyć będzie wypowiedzi (opcja "School" wymaga podania jako hasła wpisanej w rejestracji działu domeny szkolnej, np. edu.pl, zalecam więc tworzenie działów "PLCs" and "Public Grids", gdyż wtedy możemy samodzielnie stworzyć hasło dostępowe). Następnie nadajemy nazwę działu oraz tworzymy skrót linku. Ułatwia on wyszukiwanie działu w zasobie. Dostęp dla zadania jest możliwy tylko wtedy, jeśli ustawimy, że jest to zadanie otwarte dla każdej chętnej osoby. Warto po utworzeniu działu kliknąć na symbol ołówka, gdzie możemy zablokować możliwość pobierania filmów przez innych uczniów (w sekcji nr 3 „Features” dezaktywujemy „Allow Downloads”).
Po zarejestrowaniu się na stronie flipgrid.com (warto podać nazwę szkoły – dzięki temu dostaniemy możliwość zadawania nagrań od 15 sekund do 5 minut)
[Kliknij w zdjęcie, by powiększyć.]
Aby stworzyć zadanie, klikamy „+New Topic” w widoku głównym.
 |
| Tworzenie nowego zadania – widok w panelu edycji. |
Część „Topic details” to informacje, które będzie widział uczeń przed wykonaniem nagrania. Tytuł warto podać w formie pytania lub hipotezy. Wsparciem dla ucznia są również podpowiedzi (jest tam miejsce na jedną ważną informację) oraz szczegóły zadania (miejsce na 500 znaków). Do polecenia możemy dołączyć różne media pomocnicze.
 |
| Do polecenia w zadaniu można dodawać różne załączniki. |
Ważny jest ostatni dział „Feedback” – zestaw ocen, czyli różnych kryteriów, które warto samodzielnie zdefiniować. W praktyce poza komentarzem słownym (wpisanym w okno komunikatu przy filmie) możemy również podać uczniom poziom spełnienia konkretnych wymagań w formie punktowej. Tak wygląda przygotowane zadanie:
 |
| Gotowa strona zadania – widok w profilu nauczyciela. |
Co zrobić, by uczniowie nagrali odpowiedzi?
Zanim zaczną korzystać z aplikacji, musimy uzyskać zgodę rodziców/prawnych opiekunów, gdyż nagrywanie jest możliwe po pobraniu aplikacji i zalogowaniu się do niej. Spełnienie tego wymogu wzmacnia w uczniach i rodzicach poczucie bezpieczeństwa – informujemy ich o aplikacji oraz o celu umieszczania nagrań.
Uczniowie uruchamiają aplikację na swoich smartfonach i w pierwszym oknie „Enter a Flip Code” uczniowie wpisują numer konkretnego zadania (tę informację nauczyciele mają dostępną po kliknięciu w zadaniu na przycisk „Share”) lub – jeśli po prostu chcemy się dostać do działu – skrótową nazwę działu podaną przy rejestracji. Jeśli ustawiliśmy hasło, to wyświetli się okienko z prośbą o jego wpisanie. By rozpocząć nagrywanie, wystarczy kliknąć okrągły, zielony przycisk z plusikiem. Nagranie uczniowie mogą przerywać pauzą i powtarzać przed ostatecznym wysłaniem.
Pierwsze nagrania są dla uczniów bardzo stresujące. Możemy z panelu nauczyciela blokować ich widoczność dla innych osób realizujących zadanie, ustawiając „Inactive” – wtedy nagranie jest dostępne tylko dla nauczyciela i ucznia—autora. Warto powiedzieć o tym uczniom, gdyż wzbudzi to ich zaufanie. Co więcej – ustawienie hasła do działu uniemożliwia niepowołanym osobom zarówno umieszczanie nagrań, jak i ich komentowanie. Z czasem, gdy zbudujemy w uczniach odwagę wypowiadania się, można poszerzać możliwości interakcji: wstawianie emotikonek pod nagraniami przez innych uczniów realizujących zadanie, komentowanie nagrań nagraniami (dyskusja), a nawet tworzenie „list przebojów” z najciekawszych nagrań. Za każdym razem nauczyciel może wysłać poszczególnemu uczniowi informację zwrotną (komentarz i punkty) bezpośrednio na podany w rejestracji adres email.
Nagranie relacji z wydarzenia, przedstawienie zwierząt domowych, prezentacja prostych doświadczeń, czy dokumentowanie spotkań przy realizacji długoterminowego projektu – dzięki Flipgrid to wszystko staje się o wiele łatwiejsze.
Flipgrid można zastosować na zajęciach języka polskiego przed omawianiem tekstów dawnych (Biblia, antyk) lub jako podsumowanie. Zajęcia inicjuje pytanie: „Po co nam starożytni?”, które należy rozumieć w szerszym kontekście – jako próbę stworzenia uzasadnienia, w jakim celu na zajęciach o literaturze uczniowie poznają fragmenty Biblii lub treści mitów i historie rodów z dzisiejszej perspektywy przynależne do dawnych wzorców i zasad. Jeśli mamy zaprzyjaźnioną szkołę zza granicy, warto zorganizować wcześniej kilkunastominutową sesję Skype, w trakcie której uczniowie porównają, od czego zaczynają naukę o literaturze. Zapewne będzie to teoria znaku i komunikatu, a następnie interpretacja tekstów dawnych, wspólnych kulturowo. Uświadomienie sobie tego faktu może skłonić uczniów do refleksji oraz zainspirować ich do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, co zyskuje współczesny uczeń (należący często do strumienia kultury zunifikowanej i wywodzący się z różnych kręgów kulturowych) dzięki poznaniu tekstów starożytnych. Docelowo będzie nam zależało na odkryciu uniwersalności i nośności tekstów dawnych, zrozumieniu mechanizmów kontekstów, nawiązań, aluzji, odwołań oraz procesu budowania toposów.
Jak jeszcze wykorzystuję Flipgrid? Oto kilka sprawdzonych przeze mnie pomysłów.
- Wprawki dziennikarskie: nagranie "setki" na temat sensacyjnego zdarzenia po przydzieleniu uczniom losowo tytułów... baśni :) Po co? Wykorzystanie chwytów perswazyjnych, ćwiczenie stylu, artykulacji, dykcji. Nie ma śmieszniejszej lekcji, niż wspólne słuchanie o ataku słynnego złodzieja, Kota w Butach :)
- Interpretacja obrazu: nagranie własnej interpretacji wraz z podaniem, z jakim tekstem literackim można powiązać tekst kultury (ćwiczenia przed maturą)
- Krótkie wypowiedzi retoryczne (polemika filozofów - z elementami dramy, wcielanie się w danego filozofa i komentowanie poglądów innego lub nagranie rozmowy trzech filozofów na temat rozumianego przez nich pojęcia, np. szczęścia)
- Nagranie interpretacji słownej (lub aktorskiej) wybranego fragmentu utworu (często wybieram monolog Makbeta, fragmenty Balladyny, Dziadów, Prometeusza skowanego, Lalki)
- Nagrania do pytań otwartych, np. "Co to znaczy "sztuka współczesna"?
- Dowody na obecność schematu koła Campbella we współczesnych filmach
- Przykłady bohaterów tragicznych w literaturze, czyli wszelkie przekrojówki (można uczniom utrudnić zadanie, że osoba nagrywająca nie może powtórzyć przykładów już nagranych, czyli im później udostępni się swoje nagranie, trym trudniej, gdyż trzeba przejrzeć wszystkie pozostałe, by sprawdzić, czy się nie zdubluje czyjegoś przykładu)
- Jak o cześć projektu - gromadzenie informacji na dany temat, przeprowadzanie wywiadów, nagranie serii pytań do osoby, z którą chcemy przeprowadzić wywiad. Ten ostatni pomysł można wykorzystać do zadań historycznych i np. pytań do świadka historii lub do ważnej osoby. Bardzo emocjonujący jest czas oczekiwania na odpowiedzi pod pytaniami uczniów, które nagrywa... nasza ważna osoba!
Pomysły na eventy
- na dzień otwarty udostępnienie otwartego Topicu dla uczniów-gości, którzy mogą nagrać swoje pytania odnośnie profilów lub szkoły
- odwrotna sytuacja, w której to nasi uczniowie nagrywają krótkie informacje o szkole, a podczas dnia otwartego rozwieszamy kody QR z dostępem do poszczególnych wypowiedzi (otwierają się w aplikacji po zeskanowaniu jako efekt AR)
- odwrotna sytuacja, w której to nasi uczniowie nagrywają krótkie informacje o szkole, a podczas dnia otwartego rozwieszamy kody QR z dostępem do poszczególnych wypowiedzi (otwierają się w aplikacji po zeskanowaniu jako efekt AR)
Przykład zadania
Temat: Po co nam starożytni?
Czas trwania: 90 minut (w szkole), przynajmniej 20 minut (praca po lekcjach)
Metody pracy: odwrócona lekcja, dyskusja
Przebieg lekcji:
Czas trwania: 90 minut (w szkole), przynajmniej 20 minut (praca po lekcjach)
Metody pracy: odwrócona lekcja, dyskusja
Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel inicjuje rozmowę podczas lekcji na temat sensu poznawania dawnych tekstów literackich. Jeśli to możliwe, uczniowie biorą udział w krótkiej rozmowie Skype z rówieśnikami z innego państwa, z którymi dzielą się informacjami, jakie teksty są zaplanowane do analizy na początku roku szkolnego. (15 min)
2. Uczniowie zapisują na karteczkach post-it swoje propozycje. Wyjaśniają przyczyny poznawania tekstów biblijnych i antycznych. Ważne, by były to spontaniczne skojarzenia, które następnie grupujemy przy pomocy kilkorga uczniów na tablicy. Nie negujemy żadnej odpowiedzi: „żeby lekcje były ciekawe”, „by być bardziej oczytanym”, „bo są interesujące” – wszystkie odpowiedzi są dobre. Jeśli mamy możliwość, możemy wcześniej przygotować tablicę AnswerGarden https://answergarden.ch/ lub Mentimeter https://www.mentimeter.com/ (uczniowie głosują wtedy przy pomocy smartfonów). (10 min)
3. Pomagamy uczniom stworzyć własne stanowisko: teksty dawne są ciekawe, bo np. są ponadczasowe, odnoszą się do stałych postaw ludzkich (archetypów); wspólnie poszukujemy odpowiedzi na pytanie, co to oznacza, że ktoś jest oczytany – w czym mu to pomaga (kierujemy rozmowę na konteksty, odniesienia, aluzje, reinterpretacje). (10 min)
4. Informujemy uczniów o konieczności nagrania filmu. Podajemy Flip Code oraz hasło. Uczniowie mają na podstawie lekcji bazę pomysłów, co pomoże im w stworzeniu stanowiska. Informujemy uczniów, że swoje zdanie muszą uzasadnić, podając konkretny przykład i omawiając szczegółowo, do czego przydaje się w danym przypadku znajomość tekstów dawnych. Wyjaśniamy uczniom, że celem zadania nie jest udowodnienie, że teksty dawne są kunsztownie zbudowane, ale podanie, do czego współcześnie przydaje się znajomość ich treści. Przypominamy, że film ma ograniczenia czasowe. Jeśli mamy możliwość, możemy wykonać demonstrację – nagrać na żywo krótką wypowiedź i pokazać uczniom, na czym w praktyce polega zadanie (jeśli zastosujemy aplikację ApowerMirror, to będziemy mogli pokazać, co robimy na ekranie telefonu, udostępniając jego widok klasie). (10 min)
5. Dajemy uczniom przynajmniej tydzień na wykonanie zadania, w tym czasie pomagając im np. w nazwaniu zabiegu literackiego, pogłębieniu swych przemyśleń (praca samodzielna).
6. Organizujemy lekcję – pokaz, wcześniej konsultując się z wybranymi uczniami (warto, by wyrazili zgodę). Podsumowaniem spotkania jest napisanie przez uczniów opinii, z którym argumentem (poza swoim) zgadzają się najbardziej. Wymagamy uzasadnienia. Chętni uczniowie czytają swoje opinie. (20 min)
7. Jeśli wypowiedzi uczniów są dla nich dostępne („Active”) i mogli wcześniej słuchać ich online, przeprowadzamy podsumowanie w formie krótkiego quizu (pytania przygotowujemy na podstawie dowodów podanych przez uczniów, np. fabuła „Igrzysk śmierci” jest łatwiejsza do zrozumienia, gdy zna się mit o Minotaurze. (20 min)
Praca domowa to refleksja. Prosimy uczniów, by zapisali, co było dla nich najłatwiejsze w pracy nad zadaniem, a co przysporzyło im trudności. Osoby chętne mogą podzielić się swoimi przemyśleniami na początku kolejnej lekcji. To ważne zadanie - uczy uważności i rozumienia przez uczniów, że każdy inaczej realizuje zadania, potrzebuje innych warunków. Pomaga to uczniom nie mającym wiaty w swoje możliwości - nabierają odwagi, zaczynają akceptować siebie.
Ważne, by na koniec zadania podkreślić, że uczniowie, pracując wspólnie nad zadaniem, dokonali o wiele więcej, niż gdyby po prostu przeczytali jedną lekturę. Każda z wypowiedzi może być równocześnie zachętą dla innych, by nie tylko zrozumieć dany punkt widzenia (empatia), ale również poznać zaproponowane teksty kultury.
Poradniki i przykłady rozwiązań:
https://www.teachthought.com/technology/how-to-use-flipgrid-guide-for-teachers/
https://www.teachthought.com/technology/how-to-use-flipgrid-guide-for-teachers/
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz