Pozostawianie po sobie zagadek wraz z ich potencjalnym, niejednoznacznym rozwiązaniem, stało się podwalinami cywilizacji, w której ludzie bez nakazu umówili się, by od siedmiu tysięcy lat pisać o tym samym na miliony różnych sposobów - czym jest świat oraz jaki jest cel i sens bycia człowiekiem. "A priori" są nurtujące, drażniące, a irytują tym silniej, im więcej się owych pytań pierwszych dostrzeże. Mnogość stymuluje dwie drogi - ucieczkę i wycofanie z powodu lęku, ale również walkę, zdobywanie, odkrywanie. Moim zdaniem rolą nauczyciela jest zasilenie ucznia w odwagę do stawiania owych pytań i znalezienie sposobu na wykrzesanie odwagi, by nie ustępować im pola.
czytanie - poszukiwanie - zachwycanie się
Najpierw zmagania na kilku kolejnych lekcjach z trudniejszymi wierszami epoki romantyzmu, a potem... samodzielne wyszukiwanie, opracowywanie, analizowanie i prezentowanie. To odkrywanie w najczystszej postaci - mozolne przeglądanie stron, antologii, zbiorów wierszy. Poznawanie przy okazji nowych obszarów internetu, będących dotąd zagadką - Wolne Lektury, Kulturalna Polska, Biblioteka Literatury Polskiej i inne, omijane dotąd szerokim łukiem. W jednej chwili poezja staje się bliższa, nie jest kojarzona wyłącznie ze sztuką dla snobów, pozerów, czy melancholików. Nostalgiczne rymy polskich romantyków, przysłaniają gotyccy literaci angielscy, ironiczni niemieccy, przez co w wyobraźni poszukującego ogromnieje nagle dorobek tamtego czasu, porywy i uniesienia stają się prawdziwsze, bliższe, bardziej zrozumiałe. Sekretne zawiłości języka metafor pomaga rozwikłać koleżanka (wspólne wieczory na Skype), forum internetowe, rodzic, podręcznik, specjalista naukowiec w artykule online, bloger, czy nawet pani z biblioteki (niektórzy są w tym przybytku pierwszy raz). Do zrobienia notatek jest niezbędny tablet. Wreszcie nadchodzi dzień wystąpienia. Nie jest łatwo oddać emocje wiersza, przeczytać go tak, jak zamierzałby go powiedzieć autor. Potem trzeba pochwalić się odkrytymi zagadkami, splątanymi w utworze przy pomocy środków stylistycznych. Na końcu intencja autora - to jest zawsze trudne, bo pomiędzy przypuszczenia należy wpleść wiedzę o życiu pisarza, jego temperament, wpływ znajomych, czasu historycznego, czy nawet maniery pisarskiej. Na koniec dodać można jeszcze, jak wiersz wpisuje się w nurt całej epoki - czy aby na pewno się wpisuje? Liczy się piękny język, unikanie kazuistyki, generalizacji, uogólnień, a skupienie się na dowodzeniu, czasami chwytach erystycznych, retorycznych. Wszystko po to, by poczuć się odkrywcą. Wszystko po to, by wykorzystać dostępne źródła i obalić stereotyp, że wiersze są tylko dla wybranych.
Nie jest łatwo zrozumieć ascetę. Można jednak sprawić, że dana historia utkwi w pamięci uczniów. Rozbudzenie emocji jest połową sukcesu w procesie odkrywania. To one - emocje - odblokowują pokłady wiedzy i doświadczeń z nimi związanych. Jak zatem w pełni ODKRYĆ tekst? Wystarczy o niego... powalczyć.
Spójrzmy na świętego Aleksego. Czyż to nie jest postać, której historia została wręcz stworzona do debaty oksfordzkiej? Czy miał prawo opuścić żonę i rodzinę, czy nie miał? Czy przyczynił się do dobra, czy do zła? Wystarczy teraz jedną lekcję poświęcić na gromadzenie argumentów (w dwóch grupach, gdzie jedna, usprawiedliwiająca Aleksego pracuje z treścią legendy, a druga, oskarżająca go, pracuje z wierszem Kazimiery Iłłakowiczówny "Opowieść małżonki świętego Aleksego"). Uczniowie mogą korzystać z tabletów, by wyszukać inne argumenty (z Biblii, z zapisów prawa w czasach średniowiecznych, opisów zwyczajów, tekstów filozofów, w poszukiwaniu wzoru zachowań dla działania Aleksego itp.).
Następny etap pracy, to debata. Odbywać się może w sposób klasyczny (z publicznością) lub bez. W tej drugiej formie stosuje się cztery poziomy dyskusji: prezentacja argumentów (prowadzący notuje ilość "zarzutów" lub "tłumaczeń"), zbijanie przynajmniej trzech argumentów (grupy przeciwne przy poprzedniej rundzie notują, a następną rundę zaczynają od słów: "Powiedzieliście, że... Nie zgadzamy się z tym, bo..."), następnie jest walka na argumenty 1:1 z wylosowanych reprezentantów (do chwili, gdy przeciwnik nie potrafi zbić racji adwersarza), na koniec jest "wisienka na torcie", czyli prezentacja argumentów zaczerpniętych z innych źródeł, niż teksty bazowe. Każda grupa ma prawo do konkluzji, w której wykorzystuje się chwyty erystyczne, retoryczne, logiczne. Wygrywa ten zespół, który zdobył przewagę we wszystkich rundach.
A co z Aleksym? Jego osoba, tak nierealna dla współczesnych gimnazjalistów, ożywa na tę chwilę w ich wyobraźni. Potrafią się złapać za głowę myśląc o jego szesnastu latach poświęceń. Próbują zrozumieć, co nim kierowało. Czytają ze zrozumieniem.
odkrywanie - dzielenie się - wyzwanie
Tydzień Czytania, to również czas na sprawdzenie, czy potrafi się czytać naprawdę. Świetnie się do tego nadaje wielowątkowa powieść, której fabuła pełna jest zawiłości, wątki mieszają się, akcja przechodzi od romansu, do walki. Mowa oczywiście o "Krzyżakach". By sprawdzić, czy przeczytało się prawdziwie, trzeba również umieć czytać... polecenia. Quiz Kahoot jest wspaniałym narzędziem, umożliwiającym sprawdzenie wiedzy, pracę zespołową, wytwarzanie napięcia właściwego teleturniejowi i dający poczucie satysfakcji. Polecamy każdej klasie przy powtórzeniu treści lektury.
Konferencja EduIT, organizowana przez Śląską Sieć Metropolitalną w Gliwicach, dała mi możliwość zobaczyć uczniów w działaniu. Po raz pierwszy widziałam na sali tyle entuzjazmu, wigoru, zapału i pewności, że to, co jest prezentowane, ma swoje źródło w praktyce dnia codziennego. Tytuł ich warsztatu (tak, tak, ich!) "Lekcja w chmurze, to nie bujanie w obłokach" dotyczył prezentacji narzędzi: ThingLink, Voki, Prezi, Kahoot, Class Dojo i Pinterest. Młodzi ludzie udowadniali, że narzędzia cyfrowe pomagają im w codziennej pracy w szkole, lepiej się dzięki nim uczą i przede wszystkim: CHCĄ. Byłam pełna wzruszenia, podziwu i szacunku, gdy nastolatkowie z entuzjazmem i wiarą w powodzenie swoich działań podchodzili do kolejnej osoby, by wyjaśnić, co należy zrobić, by poradzić sobie z daną aplikacją. Nie pokonał ich wyłączający się rzutnik, wędrujące krzesła, marudy na sali, czy szybko uciekający czas.
Wspaniali uczniowie ZSO nr 10 w Gliwicach i pani Agnieszka Bilska.
czytanie - selekcjonowanie - bycie bezpiecznym
Tydzień Czytania, to także okazja do promocji haseł Kodeksu 2.0, w którym najważniejsze punkty odnoszą się właśnie do umiejętności uważnego rozpoznawania treści w sieci, selekcjonowania ich, grupowania i świadomego odrzucania zbędnych, krzywdzących, niebezpiecznych.
Na koniec tygodnia doszły do nas dwie bardzo miłe wiadomości. Klasy drugie czynnie uczestniczą w zadaniach programu "Między nami czytelnikami" GWO. Po pierwszym zadaniu otrzymali wyróżnienie :) Szczegóły TUTAJ
Ponadto nasz projekt działań podczas TEG pt. "Wszystko zaczęło się od pierwszego kroku" otrzymał trzecie miejsce w kraju w konkursie ORE TUTAJ
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz